FIP u kota. Jak zapobiec tej groźnej chorobie?

Czym jest FIP?

FIP to choroba spowodowana mutacją koronawirusa FCoV, który jest stosunkowo powszechnie spotykany w populacji kotów. Większość kotów zakażonych wirusem FCoV nie wykazuje żadnych objawów i pozostaje zdrowa. Niestety, w rzadkich przypadkach wirus mutuje, a zakażony kot rozwija FIP. Choroba może przybrać dwie formy: mokrą (wysiękową) i suchą (bezwysiękową). Obie są równie groźne, a ich przebieg zależy od stopnia zaawansowania i odporności zwierzęcia.

Jak dochodzi do zakażenia?

Koronawirus FCoV rozprzestrzenia się głównie drogą pokarmową, a jego obecność w środowisku, w którym przebywają koty, jest stosunkowo powszechna. Koty mogą się zakazić przez kontakt z zakażonymi odchodami, śliną lub powierzchniami, na których wirus się osadził. Wirus nie jest groźny dla ludzi ani innych zwierząt domowych, ale szybko rozprzestrzenia się w dużych skupiskach kotów, takich jak schroniska czy hodowle.

Niemal każdy kot, który miał kontakt z koronawirusem, jest nosicielem wirusa FCoV. W większości przypadków zakażenie przechodzi bezobjawowo, jednak wirus pozostaje w organizmie zwierzęcia. W pewnych warunkach może dojść do jego mutacji, co prowadzi do rozwoju FIP. Czynniki sprzyjające mutacji wirusa to m.in. osłabiona odporność, stres, a także młody wiek kota.

Objawy FIP

Objawy FIP różnią się w zależności od postaci choroby. Wyróżniamy postać mokrą oraz suchą, każda z nich manifestuje się nieco innymi symptomami.

Postać mokra (wysiękowa)

Postać mokra charakteryzuje się obecnością płynu w jamie brzusznej lub opłucnej. Objawy są bardziej gwałtowne i intensywne:

• Powiększenie brzucha: gromadzenie się płynu w jamie brzusznej powoduje widoczne powiększenie brzucha. W niektórych przypadkach płyn może gromadzić się w klatce piersiowej, co utrudnia oddychanie.
• Problemy z oddychaniem: jeśli płyn gromadzi się wokół płuc, kot może mieć trudności z oddychaniem, dusić się i wykazywać ogólny niepokój.
• Osłabienie i apatia: kot staje się słaby, apatyczny, traci zainteresowanie jedzeniem i zabawą.
• Gorączka: koty z FIP często wykazują gorączkę, która nie reaguje na leczenie antybiotykami.

Postać sucha (bezwysiękowa)

Postać sucha jest trudniejsza do zdiagnozowania i charakteryzuje się bardziej przewlekłym przebiegiem:

• Niedowłady, drgawki, a nawet paraliż.
• Utrata masy ciała i ogólne osłabienie
• Zapalenie oczu i problemy wzrokowe
• Objawy narządowe: postać sucha może atakować różne narządy, co prowadzi do specyficznych objawów w zależności od lokalizacji, np. żółtaczki przy uszkodzeniu wątroby czy problemów z nerkami.

Diagnozowanie FIP

FIP jest trudny do zdiagnozowania, ponieważ nie istnieje jednoznaczny test, który mógłby potwierdzić obecność wirusa FIP. Diagnoza opiera się na obserwacji objawów klinicznych oraz badaniach dodatkowych, takich jak:

• Badania krwi: mogą wykazać m.in. anemię, niski poziom albumin oraz podwyższony poziom globulin.
• Badanie płynu z jam ciała: w przypadku postaci mokrej można pobrać próbkę płynu z jamy brzusznej lub opłucnej do analizy.
• Ultrasonografia i RTG: pozwalają na ocenę obecności płynu w jamach ciała i oceny ogólnego stanu narządów wewnętrznych.
• Testy serologiczne: nie są jednoznaczne, ale mogą wspierać diagnozę w połączeniu z innymi wynikami badań.

Leczenie FIP

Niestety, FIP jest chorobą nieuleczalną i śmiertelną w większości przypadków. Przez wiele lat leczenie było jedynie objawowe i polegało na łagodzeniu symptomów. W ostatnich latach pojawiły się jednak nowe leki, które dają nadzieję na przedłużenie życia kota, a nawet na całkowite wyleczenie w niektórych przypadkach. Wśród najnowszych opcji terapeutycznych znajdują się:

GS-441524: lek ten, pochodzący od remdesiviru (leku przeciwwirusowego), wykazuje pozytywne wyniki w leczeniu FIP, szczególnie w przypadku wczesnego rozpoznania. Jest jednak dostępny tylko w niektórych krajach.

Steroidy i leki przeciwzapalne: stosowane są w celu łagodzenia objawów i zmniejszenia stanów zapalnych.

Antybiotyki: wspomagająco stosowane w przypadku infekcji wtórnych, choć nie wpływają na przebieg samego FIP.

Zapobieganie FIP

Chociaż szczepionki na FCoV są dostępne, ich skuteczność i powszechność stosowania są ograniczone. Dlatego kluczowe znaczenie ma zapobieganie zakażeniom koronawirusem FCoV, co jest szczególnie trudne w miejscach, gdzie koty mają bliski kontakt. Można podjąć działania prewencyjne, takie jak:

• Dbanie o higienę i unikanie dużych skupisk kotów: warto regularnie sprzątać kuwety, a koty powinny być izolowane w przypadku podejrzenia FIP.
• Wzmacnianie układu odpornościowego: dobre odżywienie i odpowiednia opieka weterynaryjna są kluczowe w zapobieganiu mutacji wirusa.
• Szybka reakcja na objawy choroby: regularne badania i obserwacja kotów mogą pomóc we wczesnym wykryciu FIP i podjęciu działań terapeutycznych.