Nowotwory u zwierząt domowych. Wczesna diagnostyka

Nowotwory u zwierząt. Rodzaje i charakterystyka

Nowotwory to niekontrolowany rozrost komórek, który może występować w różnych tkankach organizmu. U zwierząt dzielimy je na łagodne i złośliwe.

• Nowotwory łagodne rosną powoli i zazwyczaj nie dają przerzutów do innych narządów, co czyni je mniej groźnymi. Przykładem takich zmian są tłuszczaki, które często pojawiają się u psów w starszym wieku.
• Nowotwory złośliwe, takie jak chłoniaki, raki czy mięsaki, charakteryzują się szybkim wzrostem, inwazyjnością i zdolnością do tworzenia przerzutów.

Najczęściej występującymi nowotworami u psów są guzy skóry, nowotwory gruczołu mlekowego i chłoniaki. U kotów z kolei dominują chłoniaki, nowotwory jamy ustnej oraz zmiany skórne. Ryzyko zachorowania wzrasta z wiekiem zwierzęcia, ale istotnym czynnikiem są również predyspozycje genetyczne.

Czynniki środowiskowe, takie jak kontakt z substancjami chemicznymi czy nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV, również mogą przyczyniać się do rozwoju choroby.

Jak rozpoznać pierwsze objawy nowotworu u zwierząt?

Rozpoznanie nowotworu u zwierząt w początkowej fazie jest trudne, ponieważ objawy często są subtelne lub niespecyficzne. Jednym z najczęstszych sygnałów ostrzegawczych są nietypowe guzy lub zgrubienia na ciele zwierzęcia. Mogą one pojawić się pod skórą lub na jej powierzchni i zazwyczaj nie znikają samoistnie.

Innym objawem jest zmiana w zachowaniu pupila. Zwierzę może stać się apatyczne, tracić zainteresowanie codziennymi aktywnościami, a także wykazywać brak apetytu, co prowadzi do spadku wagi. W przypadku niektórych nowotworów, takich jak chłoniaki, mogą pojawić się powiększone węzły chłonne, które są wyczuwalne podczas dotyku.

Objawy związane z układem oddechowym, takie jak kaszel, trudności w oddychaniu czy krwawienia z nosa, mogą wskazywać na zmiany w obrębie klatki piersiowej lub jamy nosowej. Inne symptomy obejmują problemy z poruszaniem się, nawracające infekcje, a nawet zmiany w wyglądzie sierści i skóry, takie jak owrzodzenia czy przebarwienia. 

Diagnostyka nowotworów u zwierząt

Diagnostyka nowotworów u zwierząt wymaga kompleksowego podejścia. Pierwszym krokiem jest szczegółowy wywiad weterynaryjny, podczas którego lekarz zbiera informacje o objawach, historii zdrowia zwierzęcia oraz wszelkich zmianach w jego zachowaniu.

Kolejnym etapem jest badanie kliniczne, które obejmuje palpacyjne sprawdzenie guzków, węzłów chłonnych oraz ocena ogólnego stanu zdrowia. Badania obrazowe, takie jak RTG, USG czy tomografia komputerowa, pozwalają na dokładną lokalizację zmiany oraz ocenę jej rozległości. W przypadku nowotworów mózgu często stosuje się rezonans magnetyczny.

Badania laboratoryjne, takie jak morfologia krwi, biochemia czy testy na obecność markerów nowotworowych, dostarczają dodatkowych informacji o stanie organizmu zwierzęcia i pomagają w określeniu, czy zmiany są złośliwe. 

Kluczowym badaniem diagnostycznym jest biopsja, czyli pobranie próbki tkanki do analizy histopatologicznej. Wynik biopsji pozwala na ostateczne potwierdzenie rodzaju nowotworu i zaplanowanie odpowiedniego leczenia.

Jakie są możliwości leczenia nowotworów u zwierząt?

Leczenie nowotworów u zwierząt zależy od rodzaju, stopnia zaawansowania i lokalizacji zmiany:

• Najczęściej stosowaną metodą jest chirurgia onkologiczna, która polega na usunięciu guza wraz z marginesem zdrowej tkanki. W przypadku nowotworów złośliwych operacja może być połączona z innymi metodami terapii.
• Chemioterapia to kolejna opcja leczenia, szczególnie w przypadku chłoniaków czy nowotworów przerzutowych. Leki stosowane w chemioterapii mają na celu zahamowanie wzrostu komórek nowotworowych i zmniejszenie ryzyka przerzutów. Terapia ta jest często dobrze tolerowana przez zwierzęta, ale może wymagać ścisłego monitorowania ich stanu zdrowia.
• Radioterapia jest stosowana w przypadku trudno dostępnych nowotworów, takich jak guzy mózgu czy nowotwory nosa. Jest to metoda precyzyjna, która pozwala na zniszczenie komórek nowotworowych przy minimalnym uszkodzeniu zdrowych tkanek. 

Oprócz terapii bezpośrednio zwalczających nowotwór ważne jest wsparcie organizmu zwierzęcia. Dieta bogata w składniki odżywcze, suplementy wspierające odporność oraz opieka paliatywna to kluczowe elementy poprawiające komfort życia pupila w trakcie leczenia. 

Każdy przypadek wymaga indywidualnego podejścia, dlatego kluczowe jest ścisłe współdziałanie właściciela z weterynarzem onkologiem. Wczesne wdrożenie terapii zwiększa szanse na sukces leczenia i przedłużenie życia zwierzęcia.