Co na to nauka i behawioryści?
Badania nad preferowaniem jednej strony ciała u zwierząt trwają od dekad, ale dopiero w ostatnich latach zainteresowano się tym zjawiskiem u kotów. Naukowcy wykazali, że większość kotów wykazuje wyraźną preferencję – i co ciekawe, często jest ona zależna od płci. Samce są zazwyczaj lewołape, a samice – prawołape. Takie obserwacje potwierdzają również behawioryści pracujący z kotami domowymi i dzikimi.
Ustalono, że dominująca łapa może mieć związek z różnymi cechami osobowościowymi kota, np. stopniem lękliwości, poziomem aktywności czy reaktywnością na nowe bodźce. Niektóre koty wykazują brak wyraźnej dominacji – ale jest to mniej powszechne.
Jak sprawdzić, którą łapą kot woli działać?
Ustalenie, która łapa jest dominująca u kota, nie wymaga specjalistycznego sprzętu – wystarczy kilka prostych obserwacji w codziennych sytuacjach. Jednym z popularnych testów jest wrzucenie smakołyku lub zabawki do wąskiego naczynia – np. szklanego słoika – i obserwowanie, którą łapą kot próbuje go wydobyć. Powtórz taki test kilka razy dziennie przez kilka dni i zanotuj wyniki.
Innym sposobem jest obserwacja, którą łapą kot dotyka Twojej dłoni, rusza zabawką na wędce lub zaczyna pielęgnację. Im więcej spójnych zachowań, tym większa szansa, że masz do czynienia z wyraźną lateralizacją. Warto pamiętać, że młodsze koty mogą wykazywać mniejszą stabilność w preferencjach – dominująca łapa często kształtuje się dopiero z wiekiem.
Czy dominująca łapa wpływa na koci charakter i zachowanie?
Dominująca łapa to nie tylko ciekawostka – może również być powiązana z zachowaniem i poziomem stresu kota. Badania sugerują, że prawołape koty bywają bardziej zrównoważone i lepiej radzą sobie w nowych sytuacjach, natomiast lewołape mogą być bardziej reaktywne i lękliwe.
Związek ten wynika z różnic w pracy półkul mózgowych – lewa półkula (sterująca prawą stroną ciała) odpowiada za kontrolę emocji i logiczne myślenie, a prawa – za reakcje instynktowne i emocjonalne. Znając dominującą łapę swojego kota, możemy przewidzieć jego reakcje na nowe bodźce i dostosować otoczenie – np. wprowadzać zmiany stopniowo lub zadbać o więcej kryjówek w domu.
Wpływ zabawy i aktywności na równowagę lateralną
Choć koty mają naturalną preferencję jednej łapy, regularna stymulacja obu stron ciała może pozytywnie wpływać na ich rozwój ruchowy i neurologiczny. W praktyce oznacza to tyle, że warto bawić się z kotem w sposób, który aktywizuje zarówno lewą, jak i prawą stronę – np. przeciągając zabawkę raz z jednej, raz z drugiej strony, zachęcając do skoków lub wspinaczki. Tego typu aktywność wpływa na koordynację, poprawia kondycję i rozwija nowe schematy ruchowe.
Choć nie da się „przestawić” kota z jednej łapy na drugą, można wspierać jego ogólny rozwój i zapobiegać jednostronnym napięciom mięśniowym. Takie ćwiczenia są szczególnie korzystne dla kotów starszych, mniej aktywnych lub po urazach – dzięki nim utrzymują sprawność i lepszą jakość życia.